Öz Sağlık-İş Sendikası Öz Sağlık İşçileri Sendikası
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ UZMANLARININ SORUNLARI
ANKET İLE ORTAYA KONULDU
- İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARININ YÜZDE 94’Ü İLGİLİ KANUNUN ADLİ MAKAMLAR VE KOLLUK KUVVETLERİ TARAFINDAN DOĞRU ANLAŞILMADIĞINI DÜŞÜNÜYOR
- KATILIMCILARIN YÜZDE 75’İ BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN ACİL DURUMLARDA İŞ KAZALARINI ÖNLEMEYE YETMEDİĞİ GÖRÜŞÜNDE
- İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARININ YÜZDE 40.7’Sİ İŞ KAZALARI SONUCU ADLİ SÜREÇLERE DAHİL EDİLMİŞ
- İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARININ YÜZDE 64’Ü MAAŞLARINI ELDEN ALIYOR
- ANKETE KATILAN UZMANLARIN YÜZDE 85’İ İŞ KAZALARI VE MESLEK HASTALIKLARININ ÖNLENEMEMESİNİN SEBEBİNİ YANLIŞ MEVZUAT VE UYGULAMA HATALARINDAN KAYNAKLANDIĞI GÖRÜŞÜNDE
- İŞ GÜVENLİĞİ PERSONELİNİN YÜZDE 85’İ MESLEKİ OLARAK HAKSIZ YERE SUÇLANDIKLARINI VE YARGILANDIKLARINI DÜŞÜNÜYOR
- HAKSIZ SUÇLANMANIN SEBEBİ OLARAK DA ADLİ MAKAMLARDAKİ KİŞİLERİN İŞ GÜVENLİĞİ MESLEĞİNİ TAM OLARAK BİLMEMESİ GÖSTERİLİYOR
İş Sağlığı ve güvenliği personelinin örgütlenme çalışmalarını büyük bir hızla sürdüren Öz Sağlık-İş Sendikası, kurduğu İş Sağlığı ve Güvenliği Komisyonu aracılığı ile akademik sendikacılık çalışmalarına bir yenisini daha ekledi.
Ortak Sağlık Güvenlik Birimleri (OSGB) bünyesinde çalışan İş Sağlığı ve Güvenliği Personelinin sorunlarının ortaya konması amacıyla hazırlanan saha raporu kapsamında, 200 personelinin katılımı ile yapılan anket ilginç sonuçlar ortaya koydu.
EN BÜYÜK PROBLEM KANUNUN YETKİLİLER TARAFINDAN YETERİNCE ANLAŞILAMAMASI
Öz Sağlık-İş Sendikası İş Sağlığı ve Güvenliği Komisyonu tarafından 8 Nisan-12 Mayıs tarihleri arasında Türkiye genelinde 200 çalışanın katılımı ile yapılan ankete katılanların yüzde 94’ü iş güvenliği uzmanı. Diğer katılımcılar ise işyeri hekimi, akademisyen, iş sağlığı ve güvenliği başlığı altında eğitim gören öğrencilerden oluştu.
Sahada aktif görev yapan çalışanların katıldıkları anket sonuçlarına göre yaşanılan en büyük problem 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun adli makamlar ve kolluk kuvvetleri tarafından doğru anlaşılamamış olması.
Katılımcıların sadece yüzde 4’ü, çıkarılan kanunun yetkili makamlar tarafından doğru anlaşıldığını düşünüyor.
BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜ ACİL DURUMLARDA İŞ KAZALARINI ÖNLEMEYE YETMİYOR
Katılımcıların yüzde 75’i, İş Sağlığı ve Güvenlik (İSG) uzmanlarının sorumlu oldukları kurumlardaki İSG uygulamalarına ilişkin aksayan yönleri işverene bildirme, işverenin tedbir almaması halinde ise Bakanlığa bildirmeyi öngören “Bildirim Yükümlülüğü” şartının acil durumlarda iş kazalarını önlemeye yetmediğini ifade ederken, “evet önler” yanıtını verenlerin oranı yüzde 25’de kaldı.
Yani ankete katılan her 4 iş sağlığı ve güvenliği uzmanında 3’ü bildirim yükümlülüğünün iş kazalarını önlemede etkili olmadığını düşünüyor.
İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARININ YÜZDE 40’I İŞ KAZALARI SONUCU ADLİ SÜREÇLERE DAHİL EDİLDİ
Katılımcılara yöneltilen “İş güvenliği profesyoneli olarak iş kazaları sonrası adli süreçlere dahil edildiniz mi?’’ sorusuna yüzde 40.7’si “evet dahil edildim” yanıtını verdi. Dahil edilmediğini söyleyenlerin oranı yüzde 19,6 olarak belirlendi. Katılımcıların yüzde 39,7’si hizmet verdiği firmalarda henüz adli süreçlere yansıyan bir iş kazası yaşanmadığını kaydetti.
MAAŞLAR ÇOĞUNLUKLA ELDEN VERİLİYOR
“Maaşınızın bir kısmını elden aldığınız doğru mu?” sorusunu cevaplandıran iş sağlığı ve güvenliği uzmanlarından yüzde 64’ü “evet” derken, maaşının tamamını banka aracılığı ile aldığını söyleyenlerin oranı yüzde 36 oldu.
İŞ KAZALARININ ÖNLENEMEME SEBEBİ MEVZUAT VE UYGULAMA HATALARI OLARAK GÖRÜLÜYOR
Yapılan ankette katılımcılara yöneltilen “İş kazalarının ve meslek hastalıklarının önlenememesinin sebebi sizce nedir?” sorusuna yüzde 85 oranında yasal mevzuat ve uygulamalarının hatalı olması yanıtı verildi.
Yasal mevzuatın doğru ancak uygulamaların yanlış olduğunu düşünenlerin oranı yüzde 69 iken, her ikisinin de hatalı olduğunu düşünmeyenlerin oranı yüzde 24 oldu. Katılımcıların yüzde 17’si sadece yasal mevzuatın hatalı olduğunu düşünürken, 5 iş sağlığı ve güvenlik uzmanı bu soruya cevap vermedi.
EN BÜYÜK PROBLEM HAKSIZ YERE SUÇLANMAK VE YARGILANMAK
Ankete katılan iş sağlığı ve güvenlik uzmanlarına yöneltilen “çalışma hayatında yaşadığınız problemleri sıralar mısınız” sorusuna verilen cevapta ilk sırayı mesleki olarak haksız suçlanma ve yargılanma aldı. Bunu, iş stresi, itibarsızlaştırma, özlük haklarının ihlali, iş yükü fazlalığı, mobing, iş yaparken baskı ve kısıtlama izledi.
İŞ KAZALARINDAKİ HAKSIZ SUÇLAMANIN SEBEBİNİN ADLİ MAKAMLARDAKİ KİŞİLERİN İŞ GÜVENLİĞİ MESLEĞİNİ TAM BİLMEMELERİ GÖSTERİLDİ
Sendika tarafından yapılan ankete katılan iş sağlığı ve güvenliği uzmanlarına yöneltilen İş güvenliği uzmanlarının yaşanan iş kazalarında haksız olarak suçlanmalarında en etkili sebep nedir sorusuna ise ilk sırada “Adli makamlarda bulunan kişilerin iş giüvenliği mesleğini tam olarak bilmemeleri” gösterildi. Bunu, hatalı bilirkişi raporları, yanlış kurgulanmış yasal mevzuat, İSG uzmanlarının mesleki kusur ve eksiklikleri izledi.
8 Nisan-12Mayıs 2021 TARİHLİ ÖZ SAĞLIK-İŞ İŞ GÜVENLİĞİ ÇALIŞANLARI ANKETİ:
Google formlar anket uygulaması üzerinden iş güvenliği profesyonellerinin üye olduğu sosyal medya platformları aracılığı ile gerçekleştirilmiştir. Katılımcıların yüzde 94’ü iş güvenliği uzmanı diğer katılımcılar ise işyeri hekimi akademisyen, öğrenci gibi iş sağlığı ve güvenliği çatısı altında ki kişilerden oluşmaktadır.
Katılımcılara ‘’ 6331 sayılı İş sağlığı ve güvenliği kanununun adli makamlar ve kolluk kuvvetleri tarafından doğru anlaşıldığını düşünüyor musunuz?’’ sorusu yöneltildi. Soruyu yanıtlayan iş güvenliği çalışanlarının %96’sı ‘’bu soruya ‘’Hayır doğru anlaşıldığını düşünmüyorum’’ yanıtını verdi. ‘’Evet doğru anlaşıldığını düşünüyorum’’ yanıtını verenlerin oranı %4’dür.
Katılımcılara ‘’ Bildirim yükümlülüğü acil durumda iş kazalarını ne derece önler?’’ sorusu yöneltildi. Soruyu yanıtlayan iş güvenliği çalışanlarının %75’i ‘’bu soruya ‘’Hayır önleyemez’’ yanıtını verdi. ‘’Evet önler’’ yanıtını verenlerin oranı %25’dır.Her 4 katılımcıdan 3’ü bildirim yükümlülüğünün kazaları önlemede etkili olmadığını düşünmektedir.
Katılımcılara ‘’ İş güvenliği profesyoneli olarak iş kazaları sonrası adli süreçlere dahil edildiniz mi?’’ sorusu yöneltildi. Soruyu yanıtlayan iş güvenliği çalışanlarının %40,7’si ‘’bu soruya ‘’evet dahil edildim’’ yanıtını verdi dahil edilmediğini söyleyenlerin oranı %19,6’dır.Katılımcıların %39,7’si hizmet verdiği firmalarda henüz adli süreçlere yansıyan bir iş kazası yaşanmadığını belirtti. Sadece adli süreçlere yansıyan iş kazalarının olduğu iş yerlerini göz önüne aldığımızda (yüzde 60,3)yaklaşık olarak her 3 iş kazası olayının ikisinde iş güvenliği uzmanlarının adli süreçlere dahil edildiği görülmektedir.
Katılımcılara ‘’ Maaşınızın bir kısmını elden aldığınız oldu mu?’’ sorusu yöneltildi soruyu yanıtlayan iş güvenliği çalışanlarının %64’ü bu soruya ‘’evet elden alıyorum’’ yanıtını verdi tamamını banka üzerinden aldığını söyleyenlerin oranı %36’dır.
200 katılımcıya ‘’İş kazalarının ve meslek hastalıklarının önlenememesinin sebebi sizce nedir?’’ sorusu yöneltildi:
Yasal mevzuat ve uygulamaların hatalı olması -85 yanıt
Yasal mevzuatın doğru, uygulamalarının hatalı olması- 69 yanıt
Yasal mevzuat ve uygulamalarında hata olduğunu düşünmüyorum -24 yanıt
Yasal mevzuatın hatalı olması -17 yanıt
* 5 kişi Soruyu yanıtlamadı
Katılımcılara ‘’ İş güvenliği profesyoneli olarak aşağıdaki problemlerin hangisini ya da hangilerini çalışma hayatında yaşıyorsunuz?’’ sorusu yöneltildi: ve yaşanan sonunun şiddetini 1-5 arası bir değerle puanlanmaları istendi.
Mesleki olarak haksız suçlanma ve yargılanmalar -İş stresi- Mesleki olarak itibarsızlaştırılma -Özlük haklarının ihlali -İş yükü fazlalığı-Mobing-İş yaparken baskı ve kısıtlama. Seçeneklerin tümünde en yüksek şiddet puanlaması (5) yapanların oranı daha düşük puanlamaların toplamına eşdeğer ya da daha fazla olduğu göründü.
Katılımcılara ‘’ İş güvenliği uzmanlarının yaşanan iş kazalarında haksız olarak suçlanmalarında sizce hangi seçenek ne kadar etkilidir? ’’ sorusu yöneltilip, etkenin büyüklüğüne göre 1-5 arası bir puan vermeleri istendi soruyu yanıtlayan iş güvenliği çalışanlarının; ‘’Adli makamlarda ki kişilerin iş güvenliği mesleğini tam olarak bilmemesi’’ ‘’Hatalı bilirkişi raporları’’ seçeneklerini en büyük etken olarak ankete yansıttıkları göründü. Yanlış kurgulanmış yasal mevzuat seçeneği çoğunlukla yüksek ve orta puanları aldı. ‘’İş güvenliği uzmanlarının mesleki kusur ve eksiklikleri’’ seçeneğinin suçlanmalarda ki etkinliği çoğunlukla orta ve düşük olarak puanlandı.