HAK-İŞ, Türkiye Sakatlar Konfederasyonu ile birlikte, 3 Aralık Dünya Engelliler Günü münasebetiyle “İŞ DÜNYASI FARKINDA; ENGELLİLER İLE BİRLİKTE YAŞAMA KÜLTÜRÜ” toplantısına katıldık.
Toplantının ardından bir sonuç bildirisi yayınlandı.
HAK-İŞ KONFEDERASYONU VE TÜRKİYE SAKATLAR KONFEDERASYONU
İş Dünyası Fakında; Engelliler İle Birlikte Yaşama Kültürü Sonuç Bildirisi
1 Aralık 2016 / Perşembe
Dünya Engelliler Günü dolayısıyla, HAK-İŞ Konfederasyonu ve Türkiye Sakatlar Konfederasyonu’nun birlikte düzenlediği İş Dünyası Farkında; Engelliler İle Birlikte Yaşama Kültürü temalı program, 1 Aralık 2016 tarihinde Ankara’da gerçekleştirilmiştir.
Programa; Elazığ milletvekili Serkan Bayram, her 2 Konfederasyonun Genel Başkanı, Konfederasyonlara bağlı sendikaların ve federasyonların başkan ve yöneticileri, kamu kurum ve kuruluşlarının temsilcileri, STK temsilcileri, akademisyenler ve ilgili uzmanlar katıldı.
Programda 2 panel gerçekleştirilmiştir. Panel konuları şunlardır:
– Engelli İstihdamın da Yaşanılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri (Panel I)
– Engellilerle Birlikte Yaşama Kültürü Nedir ve Nasıl Olmalıdır? (Panel II)
Panellerde; ele alınan konular ve üzerinde görüş birliğine varılan hususlar şu şekildedir:
– Engelli bireyler dezavantajlı gruplar içerisinde en fazla nüfusa sahip gruptur. Bu durumda engelli bireylerin çalışması zorunluluk hale gelmektedir. Bu bakımdan engelli bireylerin, istihdam öncesi okul eğitimi, mesleki eğitimler, işe ulaşım gibi durumlar göz önünde bulundurularak çalışma hayatındaki rolleri artırılmalıdır.
– İşverenler ve çalışanlar engelli işçi çalıştırılmasıyla ilgili olarak yeterince bilgili ve bilinçli değildir. İşletmelerde, insan kaynaklarının donanımlı hale getirilmesi, işverenlerce çalışanlara yönelik hizmet içi eğitim programlarının uygulanması sorunun çözümüne katkı sağlayacaktır.
– Engellilerin istihdamına yönelik olarak yasal düzenlemeler mevcut olmakla birlikte uygulamada sorunlar yaşanmaktadır. Gerek kamuda gerek özel sektörde uygulamadan kaynaklanan sorunların çözümü için etkin denetim mekanizmaları geliştirilmelidir.
– İşverenler çeşitli nedenleri göstererek engelli istihdamıyla ilgili gerekli düzenlemeleri yapmaktan kaçınabilmektedir. İşverenlerin gerekli düzenlemeleri hayata geçirebilmeleri için başta teşvik sistemleri olmak üzere engelli istihdamını kolaylaştıracak düzenlemeler konusunda yeterli düzeyde bilgilendirilmeleri gerekmektedir.
– Engellilerin sosyal hayata katılımlarının yeterli düzeyde olmadığı görülmektedir. Buna neden olan faktörlerin başında, toplumdaki bilgi eksikliği ve önyargıların olması gelmektedir. Bu nedenle, toplumda farkındalığın artırılması, empatinin geliştirilmesi ve toplumun tüm kesimlerinin ortak çalışmalar üretmesi gerekmektedir.
– Engelli istihdamıyla ilgili olarak düzenli bir takip ve istatistiki veri tabanı yoktur. Mevcut verilerin bir çatı altında toplanarak düzenli bir takip ve istatistiki veri tabanı oluşturulmalıdır.
– Engellilere yönelik fırsat eşitliğine dayalı makro bir işgücü piyasası analizine ihtiyaç vardır.
– Ülkemizde engellilerin istihdamında genel olarak “kota sistemi” uygulanmaktadır. Ancak kamu sektöründe ve özel sektörde kotadan beklenen istihdam yeterince sağlanamamıştır. Kota sisteminin işlerliliğini artırılması, bir taraftan işverenlerin teşvik sistemlerinden yeterince yararlanması diğer taraftan engelli kotalarında artış sağlanmasıyla mümkün olacaktır.
– Engelliler; tüm olumlu düzenlemelere rağmen başta temel eğitim olmak üzere, mesleki eğitim imkanlarından yeterince yararlanamadığı görülmektedir. Bununla birlikte, eğitim politikalarının bu sorun göz önünde bulundurularak oluşturulduğu da görülmektedir. Ancak, başta eğitim kurumlarının fiziki yapılarının da yeniden şekillenmesi olmak üzere engelli eğitim politikalarının tüm boyutlarıyla ele alınarak oluşturulması sorunların çözümünde katkı sağlayacaktır.
– Türkiye’de engellilerin istihdam edilip edilmedikleri konusunda denetimler de yetersiz kalmaktadır. Denetim mekanizmaların artırılması gerekmektedir.
– Ülkemizde korumalı işyerleri sayısının az olduğu bilinmektedir. Korumalı işyerlerinin sayısı artırılması engelli istihdamını da artıracaktır.
– Engelli bireyler yeteneklerine, mesleki bilgi ve becerilerine uygun olan işlerde çalıştırılmalıdır. Bunun için, engellilerin istihdam edilebilecekleri iş ve mesleklere yönelik iş ve meslek analizleri yapılmalıdır. Bununla birlikte, mesleklerinde liyakate göre kariyer düzenlemeleri yapılmalıdır.
– Ülkemizdeki 8,5 milyon engelli vatandaşın sorunlarına sahip çıkılması, taleplerinin dile getirilmesi, tüm kesimleriyle ortak çalışmalar üretilmelidir.
– Engellilerin yaşamını kolaylaştırmak, sosyal hayatta hak ettikleri konumlarına ulaştırmak, üretken, çalışan bireyler olarak ekonomik bağımsızlıklarını kazanmaları ve ülke ekonomisine katkı sağlayan bireyler olmaları yönünde yapılan tüm düzenlemelerin artırılması gerekmektedir.
– Engellilerin sorunlarının çözümü için yasa ve yönetmeliklerde düzenlemeler yapılırken, toplumsal bilinç eksikliğini giderecek çalışmaların da unutulmaması gerekmektedir.
– Medya organlarının da toplumsal farkındalık bilincinin geliştirilmesi yönünde daha etkin çalışma yapmaları gerekmektedir.
– Engelli bireyleri toplumla bütünleştirecek sosyal hizmet politikalarına ağırlık verilmelidir.
– Engelli bireylerin tıbbi, psikolojik ve sosyal rehabilitasyonlarının önemli olduğu gerçeğinden hareketle, bu bireylerin sosyal entegrasyonlarına yönelik çalışmalar yapılmalıdır.
– Engelli bireyin kendine yeterli olması, toplumla kaynaşması, insan onuruna yakışır hayat şartlarına sahip olması için devletin yanında toplumun tüm kesimleri de çaba sarf etmelidir.
– Engelli bireyin kendine karşı olan güvenin sağlanmasına, engeli ile birlikte yaşamasına, toplumun sosyal ve ekonomik hayatına katılmasına yardımcı olunmalıdır.
– Engelli bireylerin ulaşım sorunları başta olmak üzere, iş yaşamlarında karşılaştıkları fiziki sorunların çözülerek, ergonomik çalışma koşullarının oluşturulması da önemlidir.
– Engellilik alanında yaşanan sorunların çözümünde temel insan haklarında eşitliğin sağlanması ve eşit yararlanma ilkesi ekseninde çalışmalar yürütülmelidir.
– Engellilerin, insan hak ve özgürlüklerinden tam ve eşit şekilde yararlanmasını teşvik ve temin etmek, böylece de engellilerin insanlık onurlarına saygıyı güçlendirmek gerekir.
– Kamusal alan ve mekânların engelliler için erişilebilir olmasının yanı sıra, bilgiye erişim ve iletişim araçları gibi önemli alanların da erişiminin engelli bireyler için kolaylaştırılması gerekir.